top of page
  • Cinturón de Hierro

Esteban Martín Larrañaga

Esteban Martín Larrañaga, miembro de Euzko Mendigoizale Batza desde antes de la guerra, fue un joven nacionalista vasco que sentó plaza en el batallón ZERGATIK EZ, segunda unidad de Jagi Jagi. Ahí encuadrado, formó parte del destacamento de fuerzas vascas que guarnecieron el Gorbea durante meses, antes y después del comienzo de la ofensiva del 31 de marzo de 1937, y posteriormente tomó parte en los combates del monte Jata y del monte Bizkargi en mayo de 1937.

El 22 de junio una compañía de su unidad se entregó a los franquistas en su cuartel de Santurtzi. Por su parte, Esteban se marchó a su casa donde permaneció escondido varias semanas hasta que las cosas se calmaron. Al parecer, su actividad como gudari pasó desapercibida para los franquistas quienes le llamaron a filas por su quinta meses más tarde. Así, Esteban realizó el servicio militar en caballería, aún no concluida la Guerra Civil, donde se licenció como oficinista en el Palacio de Justicia de Bilbao, allí destinado por un problema de salud.

Estas BOTAS DE MENDIGOIZALE eran las preferidas de Esteban, realizadas en cuero y lona, un modelo muy utilizado por los gudaris en la guerra. Próximamente tendremos ocasión de contemplarlas en el Museo Memorial del Cinturón de Hierro, gracias a la generosidad de su hijo, nuestro amigo JUAN MANUEL MARTÍN REKALDE.

Esteban no fue el único mendigoizale de la familia, pues su hermano por parte de madre JUAN REKALDE también sentó plaza en un batallón de Jagi Jagi, en el LENAGO IL, donde participó en los combates de abril de 1937 en Gorbea, y con el que se retiró de Bilbao en junio de 1937, reorganizándose en Cantabria. Coincidiendo con la caída de Santander el 26 de agosto de 1937, Juan y su batallón cayeron prisioneros en Santoña. De allí fue enviado a un batallón de trabajadores hasta el final de la guerra, para ser obligado después a realizar el servicio militar en Ceuta.

------------------------

ESTEBAN MARTÍN LARRAÑAGA Euzko Mendigoizale Batzako kidea izan zen gerra aurretik, eta Jagi Jagiren bigarren unitatea zen ZERGATIK EZ euskal batailoian lekua hartu zuen. Hor kokatuta, Gorbeia hilabetetan, 1937ko martxoaren 31ko erasoaldia hasi aurretik eta ondoren, mantendu zuten euskal indarren destakamenduko kide izan zen, eta, ondoren, 1937ko maiatzean, Jata mendiko eta Bizkargi mendiko borroketan parte hartu zuen. Ekainaren 22an bere unitateko konpainia batek bere burua entregatu zien frankistei Santurtziko kuartelean. Stephen, bere aldetik, bere etxera joan zen, eta han egon zen zenbait astez ezkutaturik, gauzak baretu ziren arte. Antza denez, gudari gisa egindako lana oharkabean igaro zen frankistentzat, eta bost hilabete geroago deitu zioten. Hala, Estebanek soldadutza zalditerian egin zuen, oraindik Gerra Zibila amaitu gabe zegoela, eta Bilboko Justizia Jauregian bulegari gisa lizentziatu zen, osasun-arazo batengatik.

MENDIGOIZALE BOTA hauek ziren Estebanen gustukoenak, larruz eta olanaz eginak, gudariek gerran asko erabiltzen zuten eredua. Laster Burdin Hesiaren Oroimenezko Museoan ikusteko aukera izango dugu, bere seme JUAN MANUEL MARTÍN REKALDEren eskuzabaltasunari esker.

Esteban ez zen familiako mendigoizale bakarra izan; izan ere, bere anaia, JUAN REKALDE amaren aldetik, Jagi Jagiren batailoi batean eseri zen, LENAGO Il delakoan. Bertan, 1937ko apirilean Gorbeian izandako borroketan parte hartu zuen, eta 1937ko ekainean Bilbotik erretiratu zen, Kantabrian berrantolatuz. 1937ko abuztuaren 26an Santander erori zenean, Juan eta bere batailoia Santoñan preso erori ziren. Handik langile batailoi batera bidali zuten gerra amaitu arte, ondoren Ceutan soldadutza egitera behartua izateko.







26 visualizaciones0 comentarios

Entradas Recientes

Ver todo
bottom of page